NOORDOOSTPOLDER - Bij de gemeente werken iedere dag talloze mensen aan een Noordoostpolder waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Wie zijn zij? Wat doen ze nou eigenlijk? En wat zijn hun drijfveren? We stellen twee van onze collega’s aan je voor.

HALLO, MAAK KENNIS MET…

Het woord is aan Doorstroomcoaches Kees en Jan

Wie: Kees Veeke (58) en Jan Leenstra (53)
Wat: Doorstroomcoaches (jongeren 18-23 jaar)
Sinds: Kees april 2023, Jan september 2024 bij het Doorstroompunt

Doorstroomcoaches helpen jongeren tussen de 18 en 23 jaar * die vastlopen in school of werk. Dat zijn jongeren zonder startkwalificatie (havo-, vwo-diploma of mbo niveau 2). Kees en Jan begeleiden hen naar een opleiding, werk of passende ondersteuning. Niet vanachter een bureau, maar via huisbezoeken, samenwerking met scholen, hulpverleners en werkgevers. Het doel? Jongeren weer in beweging krijgen – op hun eigen tempo, met hun eigen doelen.
(*Vanaf januari 2026 begeleiden doorstroomcoaches jongeren tot 27 jaar.)

Van vastzitten naar vooruitgaan

Meldingen over jongeren komen op verschillende momenten en manieren binnen. Soms is er sprake van schooluitval: dan ontvangt het Doorstroompunt automatisch een signaal van DUO, het Ministerie van Onderwijs. Ook scholen nemen contact op als ze merken dat een jongere langdurig verzuimt of dreigt uit te vallen. In andere gevallen komt een jongere in beeld via het Sociaal Loket, omdat de jongere zelf of de ouders hulp zoeken.

Binnen de gemeente houden verschillende collega’s in de gaten of jongeren zonder werk of opleiding thuiszitten. Denk hierbij aan jeugdconsulenten, Wmo-consulenten en consulenten participatie. Zij spreken regelmatig jongeren of gezinnen en kunnen zo signalen opvangen.

“Hoe eerder de jongere in beeld is, hoe eerder we samen kunnen werken aan een passende oplossing – of dat nu richting school, werk of een combinatie van beide is.”

De kracht van huisbezoek

Kees en Jan kiezen bewust voor een persoonlijke aanpak. Geen brieven of formulieren, maar een persoonlijk gesprek thuis. Daarin pakken wij het anders aan dan andere gemeenten. “Wij bellen niet eerst – we gaan gewoon langs,” zegt Jan. “Onaangekondigd, ja. En juist dat werkt. Mensen merken dat we moeite doen, en dat opent, letterlijk en figuurlijk, deuren.”

Ook ouders reageren vaak opgelucht. “Ze hebben vaak al van alles geprobeerd. Als we dan langskomen en zeggen: we zijn er voor jullie kind én voor jullie, dan geeft dat rust,” vult Kees aan.

“Als je aan de keukentafel zit, zie je meer dan wat een dossier vertelt. De omgeving en hoe iemand zich hierin gedraagt, zegt vaak veel over wat er speelt.”

Meer dan school of werk

Achter voortijdige schoolverlating of werkloosheid zit vaak meer. “Sommige jongeren willen wel, maar kunnen niet. Dan zit er iets in de weg: psychisch, sociaal, financieel,” zegt Jan. “Wij kijken breder. En als er meer nodig is, schakelen we andere hulp in.”

“We zijn geen hulpverleners, maar we zijn wél de schakel.”

Vanuit de gemeente begeleidde Jan een jongere die via het Sociaal Loket van de gemeente werd aangemeld. “Hij wachtte op opname bij een speciale kliniek. In de tussentijd hielp ik hem waar hij vastliep. Maanden later belde hij me: hij zat daar goed op zijn plek en wilde me bedanken. Zulke momenten vergeet je niet.”

Een ander voorbeeld: een jongere die al lang thuiszat en nergens meer in geloofde. “We zijn rustig begonnen, kleine gesprekken, veel wandelen. Inmiddels werkt hij via de WerkCorporatie en zet hij stapjes vooruit.”

Soms gaat het niet over de jongere alleen

Bij de begeleiding van jongeren is de thuissituatie vaak van invloed. Ook ouders spelen hierin een belangrijke rol. Hoewel de doorstroomcoaches geen opvoedkundige rol hebben, kijken zij wel breed naar de context en bieden hierin begeleiding. “We zijn geen gedrags- of opvoeddeskundigen, maar vanuit onze ervaring zien we wat werkt en wat mogelijk belemmert,” vult Jan aan.

Eerder in beeld, liever vóór de uitval

Kees en Jan hopen jongeren al te spreken voordat ze uitvallen. “We willen dat scholen ons inschakelen zodra er twijfels zijn over een leerling,” zegt Kees. “Niet pas na maanden, als de jongere al thuiszit en uit beeld is.”

Daarom investeren ze actief in de samenwerking met regionale mbo-scholen. “We hebben goed contact met onderwijsinstellingen zoals Firda, Aeres, Deltion en Landstede,” legt Jan uit. “We wisselen signalen uit en zoeken samen naar oplossingen. Het doel daarin is voorkomen dat jongeren onnodig uitvallen.”

Signalen als verzuim, persoonlijke problemen of iemand die niet mee kan komen.

Geen standaard route, maar een persoonlijke aanpak

Wat Kees en Jan vooral duidelijk maken: er is geen standaardroute. Elke jongere vraagt iets anders. “We kijken wat iemand nodig heeft. Is dat een opleiding? Dan kijken we samen welke past. Is het werk? Dan brengen we ze in contact met de WerkCorporatie of andere instelling of organisatie. En soms is het allebei,” legt Jan uit.

Daarbij gebruiken ze onder andere de educatiemeter: een test die inzicht geeft in karakter, interesses, werkvoorkeuren en leerstijl. “Een mooi startpunt om verder te praten,” zegt Kees.

Cijfers? Belangrijk. Contact? Cruciaal.

Hoewel het aantal voortijdige schoolverlaters landelijk toeneemt, richten de doorstroomcoaches zich vooral op de verhalen áchter de cijfers. In de Noordoostpolder zijn er relatief veel jongeren met een AZC-achtergrond. Zij zijn lastig te volgen, doordat ze regelmatig verhuizen en te maken hebben met een onzekere verblijfsstatus. Tegelijkertijd zien we dat veel jongeren die zonder diploma uitstromen alsnog aan het werk gaan.

"Onze inzet kost tijd. Soms wel maanden, maar we blijven in beeld, hoelang het ook duurt. Maar als je dan een jongere tegenkomt die aan het werk is, je begroet met een glimlach en zegt: ‘Ik zit eindelijk op mijn plek’ – dan weet je precies waarvoor je het doet."

Zit jij thuis? Of ken je iemand die vastloopt?

“Je hoeft het niet alleen te doen,” zeggen Kees en Jan. “Ben je tussen de 18 en 23 jaar en weet je niet wat je wilt? Of je nu werk zoekt, een studie overweegt, of niet weet wat je wilt – wij denken met je mee. Zonder oordeel, mét tijd en aandacht.”

Neem contact op met het Doorstroompunt van de gemeente Noordoostpolder:

“Soms is het enige wat iemand nodig heeft, een eerste stap. Wij lopen graag een stukje mee.”