Nederlanders krijgen structureel te veel zout binnen, wat schadelijk is voor de nieren. Op Zoutmaxdag, dit jaar 17 oktober, hebben mannen en vrouwen t/m 50 jaar al hun jaarlijkse zoutlimiet bereikt. Om daar aandacht voor te vragen en een alternatief te bieden, wordt nu het Zuurvaatje gelanceerd: een elegant keramieken tafelobject dat uitnodigt om azijn vaker als smaakmaker te gebruiken. Met een klein scheutje azijn kun je de smaken in een gerecht namelijk verrijken en zout (bijna) helemaal weglaten.


Azijn als smaakmaker
Het initiatief van het Zuurvaatje komt van azijnbrouwer Tromp & Rueb, smaakpartner van de Nierstichting. Het Zuurvaatje brengt azijn op Zoutmaxdag als bewust alternatief onder de aandacht voor wie gezonder wil eten, zonder genoegen te nemen met minder smaak. Het opvallende keramieken ontwerp komt van kunstenaar Willem Zwiers. Bijna alle Nederlanders (85%) eten jaarlijks te veel zout. Azijn is, net als zout, een natuurlijke smaakmaker. Wat vroeger vanzelfsprekend was, zijn we een beetje vergeten: tot in de jaren zestig stond er standaard een flesje azijn op tafel. De opkomst van vaak rijk gezouten sauzen, pakjes en zakjes heeft deze traditie van tafel gestoten. Het Zuurvaatje brengt die traditie terug op tafel in een nieuw jasje.

Annemiek Dorgelo, programmamaker preventie van De Nierstichting: “Door een scheutje azijn toe te voegen aan je gerecht, heb je minder zout nodig. Minder zout eten is belangrijk want het helpt nierschade te voorkomen. Ongeveer 10% van de mensen heeft nu al nierschade, en er zijn grote groepen mensen die risico lopen op nierschade zoals mensen met overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten. Chronische nierschade is onomkeerbaar en dreigt wereldwijd doodsoorzaak nummer 5 te worden. Gelukkig kan je wel iets doen om het te voorkomen. Zoals minder zout eten.”

Het Zuurvaatje: een visueel geheugensteuntje
Kunstenaar Willem Zwiers van het Brabantse keramiekatelier Cor Unum ontwierp speciaal voor de gelegenheid het stijlvolle Zuurvaatje. Zijn herkenbare en intuïtieve stijl, gebaseerd op kindertekeningen die in 3D tot leven komen, zorgt ervoor dat het Zuurvaatje opvalt. De subtiele hint naar een nier in het handgemaakte ontwerp, maakt het een talking piece. Een visueel geheugensteuntje om ook eens aan je nieren te denken.

Culinaire toepassingen: de functie van azijn
Yornie van Dijk, chef en eigenaar van sterrenrestaurant Basiliek en ambassadeur van de Nierstichting, juicht het Zuurvaatje ook vanuit de culinaire hoek toe: “Zuur is misschien wel de spannendste smaak. Het tilt een gerecht op, maakt het frisser, lichter en gelaagder. In mijn restaurant zijn we dagelijks bewust bezig met koken met minder zout. Dat doen we op allerlei manieren, maar azijn speelt daarbij een bijzondere rol. Azijn versterkt smaken en brengt balans, zonder dat een gerecht flauw wordt. Van een scheutje in een stamppot of soep tot een frisse toets in een saus: zuur maakt gerechten spannender en laat zien dat je minder zout kunt gebruiken zonder smaak te verliezen.”

Om concrete inspiratie te bieden om op Zoutmaxdag een gerecht te koken waarin azijn de functie van zout vervangt, ontwikkelde Van Dijk, winnaar van de Minder Zout, Meer Smaak Award 2024, twee recepten: knapperige piepers met azijn en rokerige bietencarpaccio.

Waar te koop
Het limited edition Zuurvaatje is sinds 1 oktober te verkrijgen via Cor Unum voor €55,- via https://www.cor-unum.com/collectie/.